خلاصه: مهم‌ترین علتی که در شکست تحول دیجیتال بسیار نادیده گرفته می‌شود آن است که سازمان‌ها و صنایع تحول دیجیتال را بسیار گسترده و بسیار سریع شروع می‌کنند. برای تحول دیجیتال یک منحنی یادگیری وجود دارد و اکثر سازمان‌ها باید به این منحنی توجه کنند. در واقع سازمان‌ها و صنایع باید به خاطر داشته باشند که در مسیر سفر دیجیتال پیش ازین‌که بدوند باید راه رفتن را بیاموزند! کلید این یادگیری آن است که با تلاش‌هایی در راستای همگامی با ابزارهای مدرن شروع کنید. در واقع این تلاش‌ها کسب‌وکار شما را تغییر نمی‌دهد و متحول نمی‌سازد اما ظرفیت اجرا شدن پتانسیل‌ها در تحول دیجیتال و موفقیت در تلاش‌های بلندپروازانه‌تر را افزایش می‌دهد.
اکثر تحولات دیجیتال شکست می‌خورند. مطالعات مختلف انجام شده توسط دانشگاهیان، مشاوران و تحلیلگران نشان می‌دهد که میزان شکست تحولات دیجیتال در رسیدن به اهداف اولیه خود بین ۷۰ تا ۹۵ درصد است، با میانگین ۸۷.۵ درصد. با این حال، تحول دیجیتال در صدر دستور کار سازمان‌ها و صنایع حداقل برای یک دهه بوده است و هیچ نشانه‌ای از کند شدن آن وجود ندارد. برعکس، بسیاری از ناظران تأثیر شتاب‌دهنده‌ی دوره کووید-۱۹ بر تحول دیجیتال را برجسته کرده‌اند.
مشاوره و تدریس دکتر دیدیر بونت پرفسور و استراتژیست تحول دیجیتال در IMD سوییس به صدها مدیر اجرایی به سه دلیل اصلی شکست تحول دیجیتال اشاره دارد:
اولین دلیل، هنگامی است که سازمان‌ها اهداف خود را تعیین می‌کنند (اگر اصلاً این کار را انجام دهند!)، و سپس هنگام آغاز تحول دیجیتال انتظار دارند در مقیاس زمانی و گستردگی نتیجه‌ای بیش از حد خوشبینانه و بسیار زود بدست بیاورند. در واقع بسیاری از مدیران فکر می‌کنند که تحول دیجیتال مانند تکان دادن یک عصای جادویی است!
دومین مشکل اجرای ضعیف تحول دیجیتال است که از جمله دلایل آن می‌توان به این موارد اشاره کرد: عدم وجود مدیریت مناسب، اولویت دادن به استقرار فناوری بر پذیرش کاربران، پذیرش مقیاس‌های اشتباه و غیره.
سومین مشکل که متاسفانه بسیار نادیده گرفته می‌شود، پرچالش‌ترین مانع نیز هست! و مربوط می‌شود به سرعت رهبری و مدیریت گذار بین قدیم و جدید.
به عبارت دیگر، یک منحنی یادگیری دیجیتال وجود دارد و به شما گوشزد می‌کند که در مسیر تحول دیجیتال باید قبل از اینکه بتوانید بدوید، راه بروید. برای موفقیت تحول دیجیتال، رهبران ارشد باید از این منحنی یادگیری که دارای سه مرحله متمایز است آگاه باشند.
سه مرحله تحول دیجیتال
در تصویر بالا سه مرحله برای تحول دیجیتال موفق را مشاهده می‌کنید.
این سه مرحله فرصت‌های مختلفی را برای یادگیری سازمانی ایجاد می‌کنند. دو مرحله اول، مدرنیزاسیون و تحول سازمانی، بر تغییر شکل کسب‌وکار موجود تمرکز دارند و آخرین مرحله مربوط به ایجاد کسب‌وکار جدید و کشف منابع جدید ارزش است.
تجربه نشان می‌دهد که سختی‌های هر مرحله اجتناب‌ناپذیرند برای همین اگر قبل از اجرای موفقیت‌آمیز مرحله‌ی ۱ به مرحله‌ی ۲ یا ۳ بپرید احتمال شکست شما در تحول دیجیتال بسیار زیاد خواهد بود.
پیشنهاد پامیکا به شما برای مطالعه‌ی بیشتر:
آیا واقعاً از تاثیرات مالی تحول دیجیتال اطلاع دارید؟!
۱. مدرنیزاسیون
مدرنیزاسیون گام اول در تحول دیجیتال
مدرنیزاسیون به ساده‌سازی و دیجیتالی‌سازی فرآیندها و عملکردهای موجود اختصاص دارد.
مدرنیزاسیون برای تجربه‌ی مشتری می‌تواند به عملکردهایی در راستای طراحی برنامه‌های کاربردی مورد نیاز مشتری یا پیاده‌سازی سرویس‌هایی جدید مبتنی بر اتوماسیون اشاره داشته باشد. مدرنیزاسیون برای جریان‌های کاری، می‌تواند به عنوان ایجاد ارتباط و اتصال محصولات با یکدیگر و مهندسی مجدد دیجیتالی فرآیندهای اصلی باشد. مدرنیزاسیون برای کارکنان نیز می‌تواند با اتوماسیون فرآیندهای منابع انسانی یا ارائه‌ی پورتال خودکار همراه باشد.
آیا این مدرنیزاسیون و برنامه‌های دیجیتالی سازمان را متحول می‌کنند؟ به احتمال زیاد نه!
این مرحله اغلب کم‌ارزش یا حتی بی‌اهمیت جلوه داده می‌شود، اما نباید اینطور باشد. مدرنیزاسیون برای تحول دیجیتال درست مثل پی‌ریزی یک خانه است. مدرنیزاسیون سازمان و یا صنعت شما را از نظر دیجیتالی قوی‌تر و هوشمندتر می‌کند. یکی دیگر از فواید مدرنیزاسیون این است که نتایج نسبتاً سریعی به دست می‌دهد. این نتایج می‌توانند سرمایه‌گذاری‌های دیجیتالی پیچیده‌تر و گسترده‌تر را تقویت کنند. در واقع مدرنیزاسیون یک فرصت عالی برای بهبود قابلیت‌های دیجیتالی و ارزیابی پتانسیل‌های دیجیتالی سازمان است.
۲. تحول سازمانی
ایجاد تحول سراسری در سازمان گام دوم در تحول دیجیتال
ایجاد تحول سراسری و گسترده در سازمان تلاشی پیچیده و دقیق برای تغییر در زنجیره‌ی ارزش است. به عنوان مثال، یک خرده فروش که می‌خواهد تجربه مشتری کاملاً یکپارچه‌ای را در همه کانال‌های فیزیکی و دیجیتالی خود داشته باشد برای ایجاد این تحول سراسری می‌تواند یک برنامه اینترنت اشیا (IOT) برای نگهداری و انبارداری ایجاد کند و نیز فرآیندهای سفارش تا خرید نهایی و واریز پول را به دست اتوماسیون بسپارد. تحول سراسری در سازمان برای تجربه کارکنان می‌تواند نهادینه کردن روش‌های چابک (اجایل) در کار و یا ایجاد فرهنگ یادگیری و بازآموزی مداوم باشد.
آیا این اقدامات تلاش‌هایی تاثیرگذاری برای تحول دیجیتال محسوب می‌شوند؟ قطعاً! اقدامات فوق تلاش‌هایی تحول‌آفرین هستند. از مهم‌ترین اقدامات برای تحول دیجیتال سراسری در سازمان می‌توان به این موارد اشاره کرد: همسوسازی سنتی تقسیمات سازمانی با بخش‌بند‌ی‌های جدید ، ایجاد مدل‌های مدیریتی مناسب، استخدام استعدادهای نو و... همگی اعضایی حیاتی هستند که باید برای موفقیت تحول دیجتال سراسری در سازمان باید تقویت شوند.
تحول دیجیتال در سراسر سازمان در ابتدا معمولاً بر بهبود عملیات و فرآیندهای موجود متمرکز است. اما، هنگامی که این تحولات موفق می‌شوند، اغلب فرصت‌های جدیدی برای ایجاد ارزش افزوده را به وجود می‌آورند، به عنوان مثال با رسیدن به مشتریان جدید یا یافتن روش‌های جدید برای انجام فرآیندهای کاری فرصت‌های تازه‌ای نیز در میزان بازدهی و سوددهی خلق می‌شوند. تحول دیجیتال در سراسر سازمان معمولاً امری چندمنظوره و پیچیده هستند برای همین طی کردن مراحل یادگیری و بلوغ دیجیتال در مسیر سفر دیجیتال اجتناب ناپذیر است.
پیشنهاد پامیکا به شما برای مطالعه‌ی بیشتر:
۴ اصل برای تحول دیجیتال موفقیت‌آمیز
۳. خلق کسب‌وکاری نو
خلق کسب‌وکاری نو در واقع به توسعه‌ی سازمان شما و ایجاد خطوط درآمد جدید اشاره دارد. خلق کسب‌وکاری نو برای تجربه‌ی مشتریان می‌تواند به معنای تغییر مدل کسب‌وکاری باشد به طور مثال تغییر کسب‌وکار از فروش صرف محصولات به خدمات مبتنی بر دریافت اشتراک و عضویت. ایجاد کسب‌وکار نو برای عملیات و جریان‌های کاری می‌تواند به معنای استفاده از داده‌ها، تجزیه و تحلیل برای پیش‌بینی دقیق نحوه‌ی عملکرد محصولات یا سیستم‌ها باشد.
اجرای این اقدامات در واقع تحولی جدی محسوب می‌شود زیرا فرآیندها، ساختارها و قابلیت‌های موجود سازمان یا صنعت شما به چالش کشیده می‌شوند و نیاز به روش‌های جدید کاری دارند. نحوه‌ی مدیریت دراین مرحله یک امر کلیدی است، چراکه در اینجا نحوه‌ی هدایت و گذار از فرآیندهای قدیمی موجود به فرآیندها و مدل کاری جدید مطرح است. در این مرحله سازمان یا صنعت شما نیاز داد تا در مرزهای سازمانی نیز بازنگری کند چراکه زنجیره‌های تامین از حالت سنتی و خطی خارج شده‌اند. درنتیجه به خاطر داشته باشید که ورود به مرحله‌ی سوم و نهایی تحول دیجیتال یعنی خلق کسب‌وکاری نو احتیاج به سطح بالایی از بلوغ دیجیتالی دارد.
زیرا این در مرحله شاهد گذار از مدل کسب‌وکاری موجود به مدل‌های جدید هستیم. اغلب، این مرحله به بازنگری در مرزهای سازمانی نیاز دارد زیرا از زنجیره‌های تأمین خطی و سنتی به سمت اکوسیستم‌ها حرکت می‌کنند. درنتیجه سازمان یا صنعت شما برای ورود و موفقیت در این مرحله مستلزم داشتن سطح بالایی از بلوغ تحول دیجیتال است.
نتیجه‌گیری
آیا این سه مرحله در تحول دیجیتال کاملاً خطی هستند؟ احتمالاً نه، به این معنا که اکثر سازمان‌ها ابتکارات منحصربه‌فرد خود را دارند که ممکن است تمام این سه مرحله را به صورت خطی پوشش دهد یا غیرخطی. به عنوان مثال، سازمان‌ها ممکن است مقداری مدرنیزاسیون را برای دستیابی به بازدهی‌های سریع انجام دهند، در حالی که به صورت موازی نیز در همان زمان برنامه‌های تحول دیجیتال را در سراسر سازمان و یا نوآوری در مدل‌های کسب‌وکار را از طریق آزمون‌‌ها و آزمایش‌های کنترل‌شده انجام می‌دهند.
از منظر یادگیری سازمانی، یافتن نمونه‌هایی از رهبران دیجیتال در سازمان‌ها یا صنایع بزرگ که مراحل اولیه‌ی تحول دیجیتال را طی نکرده‌اند بسیار نادر است. کلید تحول دیجیتال موفق این است که با عجله پیش نروید! برای تحول دیجیتال با گام‌های کوچک شروع کنید و تمرکز و منابع لازم را برای انجام آن به درستی سرمایه‌گذاری کنید. رشد بلوغ دیجیتالی سازمان شما از طریق منحنی یادگیری تحول دیجیتال، شانس موفقیتتان را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های شرکت فن‌آوری اطلاعات اتود، برگزاری جلسات مشاوره و نیازسنجی براساس ویژگی‌های کسب‌وکاری و بررسی بلوغ دیجیتالی سازمان یا صنعت شماست. بدین ترتیب برای اجرای تحول دیجیتال در کسب‌وکار خود، علاوه بر مشورت با افراد متخصص در این حوزه، از پیاده‌سازی درست و مرحله به مرحله‌ی تحول دیجیتال نیز اطمینان خواهید داشت. اتود در مسیر سفر دییجتال همراه خوب شماست.
۳ مرحله در تحول دیجیتال موفق